خلاقیت و نوآوری در استارتاپ
خلاقیت و نوآوری در استارتاپ
1399/9/5
نوع:
استارتاپ ها
نویسنده: افسانه سالاری
خلاقیت، به کارگیری توانایی‌های ذهنی برای ایجاد یک فکر یا مفهوم جدید است.
خلاقیت عبارت است از طی کردن راهی تازه با پیمودن یک راه طی شده قبلی به طرز جدید. بدین ترتیب خلاقیت چیزی جز حل کردن مسائل، مشکلات، تعارضات با بن بست‌ها نیست.
نقش خلاقیت و نوآوری در استارتاپ‌ها و کارهای تیمی، آنقدر مهم است که بسیاری از این گروه‌ها براساس خلاقانه بودن تشکیل شده و به حیات خود ادامه می‌دهند.
استارتاپ‌های خلاق با ایجاد پیوند میان خلاقیت خود و مشخصه‌های بازار می‌توانند نیازهای مشتریان را تبدیل به محصولات و خدمات نوآورانه کرده و بازار را تسخیر کنند.
عواملی که به خلاقیت در استارتاپ کمک می‌کند:
سبک‌های رهبری الهام‌بخش
کارآفرینان خلاق، رهبران الهام بخشی هستند که می‌کوشند ذهن‌های خلاق را شناسایی کرده و به کار گیرند. مدیران استارتاپ‌های خلاق باید فضایی ایجاد کنند که افراد را در جهت بروز خلاقیت، تشویق و ترغیب نماید. چنین فضایی روزمره‌گی و تکرار ندارد. در استارتاپ‌های خلاق، کارآفرینان به سطحی از بلوغ رسیده‌اند که بتوانند با تفویض اختیار به افراد، موجب توانمندی آن‌ها شوند. تفویض اختیار و مشارکت با پذیرش مسئولیت، تعهد و تعلق همراه است، در نتیجه افراد کار را متعلق به خود می‌دانند و برای حل موانع و یافتن راه حل‌های مناسب، خلاقیت بیشتری بروز می‌دهند. خلاقیت در استارتاپ مستلزم ایجاد بستری امن و مطمئن برای افراد جهت آزمون و خطا و همچنین بیان آزادانه ایده‌ها است. رهبران خلاق با اتکا بر مهارت‌های رهبری تیم، در فراهم کردن چنین بستری نقش مهمی دارند.
فرهنگ نوآوری
استارتاپ‌های خلاق، فرهنگ نوآوری خاصی دارند که شامل موارد زیر است:
- پذیرش ابهام و مشارکت در تجربه‌های جدید را تشویق می‌کنند.
- به شکست‌ها نیز همانند موفقیت‌ها اهمیت می‌دهند و برای هر دو به یک اندازه ارزش قائل‌اند.
- در استفاده از ایده‌ها و راه‌حل‌های جدید و ناشناخته، شکیبایی و بردباری به خرج می‌دهند.
- خودمدیریتی را جایگزین کنترل و نظارت می‌کنند.
- بر ضرورت و اهمیت چگونگی اجرای و ارزیابی فرآیندها، بیشتر از نتایج آن‌ها تأکید دارند.
- تغییرات را به رسمیت شناخته و سعی می‌کنند بیش از آنکه پیرو تغییرات باشند، خودشان تغییر ایجاد کنند.
تبادل و تعامل فعال با محیط
خلاقیت و نوآوری در استارتاپ‌ها در خلاء رخ نمی‌دهد، بلکه ناشی از ارتباط و تعامل مستمر با محیط و مشتریان است. کارآفرینان از طریق مطالعه و بررسی نیازها و اولویت‌های جامعه، به ایده‌های خلاق خود دست می‌یابند. تبادل و تعامل فعال با محیط، سبب دسترسی به اطلاعات و دانش می‌شود، اما باید توجه داشت که موفقیت استارتاپ‌ها، تنها در گرو برخورداری و دسترسی به اطلاعات و دانش روز نیست، بلکه آنچه سبب خلق ارزش افزوده و مزیت رقابتی می‌شود، چگونگی به کار بستن اطلاعات و دانش است. اگر استارتاپ‌ها بتوانند دانش و اطلاعات خود را خلاقانه استفاده کنند، قادر خواهند بود مدل‌های کسب‌و‌کار جدید، ایده‌های بدیع، فرآیندهای خلاق و در نهایت، محصولات و خدمات متمایزی تولید کنند که به رقابت و موفقیت آن‌ها منجر شود. خلاقیت و نوآوری در طراحی محصول اولیه(MVP) ، سیستم‌های تبلیغات، بازاریابی و فروش، زمانی کارایی خواهند داشت که مبتنی بر تعامل با محیط و آگاهی از نیازهای مشتریان باشد.
فرآیندهای پویا و تغییر پذیر
استارتاپ‌های خلاق می‌توانند خلاقیت را در قالب ایده‌های نو، تاثیرگذار، بهینه و قابل استفاده در فرآیندهای درونی خود پیاده‌سازی کنند. استارتاپ‌ها برای متقاعد‌سازی سرمایه‌گذار و جذب سرمایه، مستلزم طراحی فرآیندهای خلاقانه‌ای هستند که به خروجی و محصولات و خدمات واقعی منتهی شود. فرآیندهایی نظیر طراحی و تولید محصول، بازاریابی و فروش و سایر فرآیندهای موجود در استارتاپ‌ها اگر منعطف، پویا و خلاقانه طراحی نشوند، حتی با وجود افراد خلاق و ایده‌پرداز نیز نمی‌تواند به تولید محصولات و خدمات نوآورانه منتهی شود.
کار تیمی و یادگیری
خلاقیت در استارتاپ‌ها در قالب تیم‌های ریسک‌پذیر نمود پیدا می‌کند. آزادی، استقلال، تعامل و مشارکت فعال تیم در فرآیندهای عملیاتی و تولید محصولات و خدمات خلاقانه به طور مستمر در استارتاپ‌های خلاق، اجرا و ارزیابی می‌شود. خلاقیت در استارتاپ‌ها مستلزم یادگیری افراد از یکدیگر و یادگیری از تجارب و شکست‌هایشان است. فرآیند یاددهی و یادگیری در بستر کار تیمی، سبب انتقال ایده‌ها شده و افراد را ترغیب می‌کند تا از زوایا و دیدگاه‌های متنوع و متفاوتی به حل مسائل بپردازند.
تیم‌های کارآمد و خلاق
تیم‌سازی هدفمند، کار تیمی خلاق و رهبری موثر، هسته اصلی پایداری استارتاپ‌ها را تشکیل می‌دهد. اغلب استارتاپ‌ها در زمان راه‌اندازی، با جذب سرمایه اندک، استخدام محدود و استقرار تیم‌های کوچک فعالیت‌های خود را شروع می‌کنند، اما در ادامه اگر مسیر رشد و مقیاس‌پذیری کلان را به درستی طی کنند، به سرعت باید تیم خود را توسعه دهند. در واقع جذب و استخدام در استارتاپ‌ها معمولاً همزمان با رشد سریع آن‌ها اتفاق می‌افتد. این همزمانی در بسیاری از مواقع به ضرر استارتاپ‌ها تمام می‌شود و حتی باعث می‌شود که روند استخدام متوقف شده و مسئولیت‌های اعضای فعلی تیم، افزایش یابد. اما باید توجه داشت که افزایش مسئولیت‌ها موجب تداخل کارها و افت کارایی افراد شده و چالش‌های بسیاری را در مسیر رشد استارتاپ ایجاد خواهد کرد.
استخدام کارشناس منابع انسانی
استارتاپ‌ها در دوران رشد خود به خلاقیت، هماهنگی، اعتماد متقابل و کارتیمی منسجم نیاز دارند تا بتوانند تولیدات و خدمات خود را در سطح کلان ارائه دهند. در چنین شرایطی، کمبود نیروی ماهر و افزایش مسئولیت‌ها و فشار کاری افراد، پیامدهای جدی خواهد داشت. بنابراین در زمان راه‌اندازی به استارتاپ‌ها توصیه می‌شود که یک کارشناس منابع انسانی را با هدف استقرار واحد منابع انسانی در بلندمدت استخدام کنند. حضور کارشناس منابع انسانی در تیم استارتاپ، یک تصمیم هوشمندانه برای مواجهه با چالش‌های توسعه تیم است، چرا که از این طریق فرآیند جذب و استخدام از همان آغاز نظام‌مند و هدفمند طراحی می‌شود. شناسایی و جذب افراد کارآمد و باتجربه، برای ورود به تیم‌های استارتاپی، نیازمند تخصص و تجربه است. استخدام افراد نادرست به از دست رفتن سرمایه و منابع محدود استارتاپ منجر شده و مانع رشد آن‌ها خواهد شد.
